YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAK ALANLARI YÖNETMELİĞİ DEĞİŞİKLİKLERİ
Giriş
Ülkemizde yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretimin gelişmesi EPDK tarafından çıkartılan ikincil mevzuatlara ve EPDK’nın uyguladığı yarışma kurallarına tabiydi. Ancak yürürlüğe giren 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun[1] ve bu kanuna dayanarak düzenlenen Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları Yönetmeliği[2] (YEKA Yönetmeliği) ile yenilenebilir kaynaklardan elektrik enerjisi üretimi için alternatif yatırım imkanları doğmuştur. Bilindiği üzere eski adı ile Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü (YEGM), yeni ismi ve yapısı ile Enerji İşleri Genel Müdürlüğü (EİGM) tarafından geçtiğimiz tarihlerde rüzgâr ve güneşe dayalı yüksek kapasiteli yarışmalar düzenlenmiş ve sonuçlandırılmıştır. YEKA Yönetmeliği kapsamında düzenlenen bu yarışmaların enerji sektörü içerisinde önemli ve etkili rolü önümüzdeki dönemlerde de devam edecektir.
YEKA Yönetmeliğinin bu önemi ve yarışmaların devam edecek olması nedeniyle güncellemelerin yapılması önem arz etmektedir. Yarışmalardan edinilen tecrübeler sonucu oluşan bilgi birikiminin daha verimli kullanılabilmesi ve sair amaçlarla “Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”[3]yayımlanmış ve yayımlandığı tarih itibariyle yürürlüğe girmiştir.
Değişiklik
Unvan Güncellemeleri ve Yönetmelik Metodolojisine İlişkin Değişiklikler
STB ve Genel Müdürlük tanımları, mevcut idari yapıya uyumlu olarak değiştirilmiştir. Daha önce BSTB olarak tanımlanan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olarak değiştirilmiştir. Genel Müdürlük tanımı ise yeni bakanlık yapılanması nedeniyle YEGM’den EİGM’ye dönüştürülmüştür.
11.4.2017 tarihli ve 30035 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklikler ile yürürlükten kaldırılan YEKA Yönetmeliğinin 7’nci maddesinin (g) bendine yapılan hatalı atıf, 11’inci maddenin 3’üncü fıkrasından kaldırılmıştır. YEKA Yönetmeliği’ndeki bu değişiklik esasa ilişkin olmaktan çok YEKA Yönetmeliği yöntembilim hatasının giderilmesine ilişkindir.
Yarışma Süreci Değişiklikleri
YEKA Yönetmeliği değişikliği kapsamında YEKA yarışmalarında uygulanacak bazı prosedürlerde değişikliklere gidilmiştir.
Yarışma süreci öncesi ve teklif sonrası için tanımlanmış olan “detay inceleme” aşaması 20 günden 30 güne çıkartılmıştır.
Detay incelemenin ardından düzenlenecek yarışmanın ilanı usulünde değişiklik olmuştur. Buna göre yarışma ilanı, Genel Müdürlük internet adresinde yayımlanabileceği gibi yayımlanmaksızın da herbir başvuru sahibinin tercih edeceği yazışma adresine bildirilerek yapılabilecektir. Genel Müdürlük tarafından yarışmalarda uygulanacak tebligat usullerinin hukuka uygunluğu konusunda tereddüt yaşanabileceğini belirtmek isteriz. Ancak uygulamada nasıl hareket edileceğini bilme imkânı bulunmadığından bu aşamada konuya ilişkin daha detaylı bir inceleme sunulma şansı bulunmamaktadır.
Yarışma sonucu ilk üç teklif haricindeki yarışmacıların teminat iade süreleri, yarışma gününü müteakip 3 iş gününden 30 güne çıkartılmıştır.
Sözleşme İmzalandıktan Sonraki Sürece İlişkin Değişiklikler
YEKA Yönetmeliği kapsamında içeriğe/esasa ilişkin bazı önemli değişiklikler olmuştur. YEKA Yönetmeliği ile tanımlanan bazı kıstaslar, herbir yarışmaya göre Genel Müdürlük tarafından takdir edilebilir hale gelmiştir. Örneğin Aday YEKA belirlenmesine ilişkin 90 günlük süre kaldırılarak ilgili sürenin herbir yarışma için Genel Müdürlük tarafından Şartnamede belirleneceği kabul edilmiştir. Aynı şekilde yarışma sonucu tahsis edilen bağlantı kapasitesinin % 75’inden az olmamak üzere Sözleşmeyi ayakta tutacak asgari Aday YEKA oranı herbir yarışma için Şartnamede ayrıca belirlenecektir.
11.4.2017 tarihli ve 30035 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan YEKA Yönetmeliği değişiklikleri ile aynı yarışma kapsamında birden fazla sayıda ön lisans başvurusu yapılmasına imkân sağlanmıştı. YEKA Yönetmeliği’nde yapılan bu değişikliklerle yeterli oranda ön lisans başvurusu yapılamaması durumunda YEKA sözleşmesinin feshine ilişkin hüküm kalmakla birlikte değerlendirme kıstası değişmiştir. Buna göre yeterli başvuru oranının bulunup bulunmadığının belirlenmesinde ön lisans başvurusu yapılan YEKA’lara ait toplam kapasite değil, yapılan ön lisans başvurusunda belirtilen kurulu güç esas alınacaktır. Ön lisans başvurusu ile ilgili eksiklik bulunmayan YEKA’lara ait kurulu gücün, YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi kapsamında tahsis edilen kapasitenin yüzde yetmişinden daha az olmamak kaydıyla Şartnamede belirlenen asgari orandan daha az olması durumunda Bakanlık tarafından YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi feshedilerek teminat irat kaydedilecektir. Burada “eksiklik bulunmayan YEKA’lara ait kurulu güç” ifadesi, “ön lisans alma hakkına erişmiş, buna yeterli görülen toplam ön lisanslı kurulu güç” olarak okunabilir. Bu toplam güç, YEKA sözleşmesi bağlantı kapasitesinin % 75’inin altına düştüğünde değişiklikten önce olduğu gibi fesih söz konusu olacaktır. Ancak YEKA Yönetmeliği değişikliği ile Genel Müdürlük % 75’lik oranı Şartnamede artırabilecektir.
Ön lisans süresi sonuna kadar lisans başvurusunda bulunulmaması durumunda EPDK mevzuatının genel hükümlerinden ayrı olarak yarışmacıya uygulanacak yaptırımlar Şartnamede herbir yarışmanın özelliğine göre ayrıca belirlenebilecektir.
Elektrik alım fiyatından kesinti yapılacak süre, YEKA sözleşmesinde belirtilen toplam kurulu gücün tamamlanması değil, lisansta belirtilen toplam kurulu gücün tamamlanması olarak değiştirilmiştir. Zira yarışma konusu elektrik üretim tesisinin (veya tesislerinin) kurulu gücü lisansta belirtileceğinden bu hususta YEKA sözleşmesine atıf yapılması hatalı idi.
SONUÇ
YEKA Yönetmeliği değişiklikleriyle; bazı hükümlerin YEKA Yönetmeliği’nden çıkartılarak Şartname kapsamına alınması sonucunda Genel Müdürlük için uygulama esnekliği sağlanmış, hukuk tekniği bakımından hatalı veya eksik olan bazı şekil düzenlemeleri yapılmış, yarışmaya ilişkin bazı süre ve usullerde değişiklik olmuştur.
