Hashtag (diyez-etiketi), pek çok mikro blog ve sosyal ağlarda bir sözcük veya cümlenin başına diyez işareti (#) eklenerek oluşturulur. Mikroblog ve Facebook, Google Plus, Instagram, Twitter ve benzeri sosyal ağ servislerinde, (#) sembolünün kelime veya cümlelerin önüne eklenerek oluşturulan bağlantılar, anlık bilgileri kategorize etmeye ve kitlelere ulaştırmaya yardımcı olur. Bu hashtag altında herkesi yazdığı mesajlar görülebilmektedir.
Bir hashtag’in marka olarak tescil edilip edilmeyeceği üzerince çokça tartışılan bir meseledir. Ancak bu tartışma “hashtag” ibaresinin marka olabilmesinden ziyade, “#.........” şeklinde bir kelime veya cümle grubu ile oluşturulan “hashtag” in marka olup olamayacağı üzerinde yoğunlaşmaktadır. Acaba bizatihi “#hashtag” ibaresi tescil edilebilecek midir? Huzurdaki meseleye benzer bir durum, Avrupa’da yaşanmıştır. Crealize GmbH, “Hashtag” ibaresini 5, 31, 35 ve 44. sınıflarda EUIPO (eski OHIM) nezdinde 22.06.2016 tarihinde tescil ettirmiştir.
Kanaatimizce, “#hashtag” ibaresinin marka olarak tescil ettirilip ettirilemeyeceği sorusu, Sınai Mülkiyet Kanunu m. 5/1-d bakımından ele alınmalıdır. Bu hükme göre, ticaret alanında herkes tarafından kullanılan işaret ve adları, münhasıran veya esas unsur olarak içeren markalar tescil edilemezler. Bu tür işaretler, markanın asli ve ayırt edici unsurunu oluşturamazlar. Meselâ “market” sözcüğü, 35. sınıftaki hizmet sınıfında tek başına marka olarak tescil edilemez[1].
Eskiden bilinmeyen ve fakat günümüzde sıklıkla kullanılan bazı ifadeler vardır ki, artık bunların tek başlarına bir kimsenin tekeline verilmesi söz konusu değildir. “Mall”, “Outlet” bunlardan bazılarıdır. “#hashtag” de esasen, son yıllarda birçok kimse tarafından ticari hayatta, sıklıkla kullanılmaya başlayan bir ibaredir. Özellikle halkla ilişkiler ve pazarlama hizmetlerinde, hashtag stratejileri tartışılır olmuştur. Hâl böyle olunca, “#hashtag” ibaresinin tek bir kişinin tekeline verilmesi mümkün olmamalıdır.
Böyle bir görüş kabul edilmediğinde (EUIPO’daki hashtag tescili de dikkate alındığında), en azından 35. sınıftaki bazı hizmetler bakımından “#hashtag” ibaresinin SMK m. 5/1-c maddesi bakımından vasıf bildirip bildirmediği incelenmelidir.
[1] Çolak, Uğur:Türk Marka Hukuku, İstanbul 2016, s. 161. Benzer bir değerlendirme için bkz. Yargıtay PET HOSPITAL kararı (11. HD, 07.02.2000 T. 1999/9814 E, 2000/829 K.)